Jak działają cytostatyki?

Kobieta po chemioterapii/fot. Fotolia
Cytostatyki są lekami przeciwnowotworowymi, działającymi na komórki aktywnie dzielące się. Czy odróżniają komórki prawidłowe od nowotworowych? Jakie są ich działania niepożądane?
/ 29.10.2011 23:23
Kobieta po chemioterapii/fot. Fotolia

Jak rozwija się nowotwór?

Każda komórka, również komórka nowotworowa, posiada swój cykl życiowy, który składa się z kliku, zależnych od siebie faz. Prawidłowy przebieg cyklu prowadzi do kontrolowanego namnażania się komórki. Z różnych powodów procesy podziału mogą stać się niezależne od mechanizmów kontrolujących, co skutkuje powstaniem populacji nieprawidłowo funkcjonujących komórek. Ich nadmiar objawia się uformowanym guzem, na przykład w nowotworze jelita grubego, lub zwiększeniem odsetka komórek krążących we krwi, jak ma to miejsce w białaczce.

Kiedy komórki nowotworu uwolnią się z obszaru guza, przedostają się do innych narządów za pomocą naczyń krwionośnych i chłonnych. Trafiając na sprzyjające lokalne warunki, komórki nowotworowe dzielą się i formują nowy guz, nazywany przerzutem lub nowotworem wtórnym.

Polecamy: Na czym polega kancerogeneza?

Jak z niezależną komórką nowotworową radzą sobie cytostatyki?

Cytostatyki są lekami przeciwnowotworowymi skierowanymi przeciwko komórkom aktywnie dzielącym się.

Leki te nie mają działania selektywnego, wybiórczego. Działają na komórki, które szybko dzielą się, zarówno te nowotworowe, jak i zdrowe, prawidłowe komórki, na przykład szpiku kostnego, włosów czy błon śluzowych. Jest to przyczyną występowania działań niepożądanych po stosowaniu tych leków.

Mechanizmy działania cytostatyków są wielokierunkowe. W głównej mierze opierają się na zaburzeniu przebiegu cyklu komórkowego i indukowaniu uszkodzeń, które mają zainicjować apoptozę (śmierć komórki). Powodują zahamowanie rozwoju i podziałów komórki nowotworowej. Cytostatyki uszkadzają bezpośrednio DNA lub zaburzają procesy przebiegające wewnątrz komórki poprzez produkcję wolnych rodników tlenowych. Cytostatyki są przenoszone przez krew i dzięki temu mogą dotrzeć do komórek nowotworowych w obrębie całego organizmu, także do ognisk przerzutowych.

Czy cytostatyki są skuteczne?

W przypadku stosowania łącznie kilku cytostatyków należy uwzględnić sposób oddziaływania każdego z nich na komórki nowotworowe. Skuteczność leczenia zależy od stopnia w jakim zostaną zniszczone komórki nowotworowe. Podczas jednej sesji chemioterapii stosuje się kilka leków cytostatycznych o odmiennym mechanizmie działania. Wiąże się to ze zwiększeniem prawdopodobieństwa skuteczności terapii. Leki dobiera się tak, aby wzajemnie się uzupełniały i atakowały komórkę nowotworową z różnych stron, odmiennymi sposobami. Dodatkowo, zastosowanie kilku leków obniża ryzyko kumulowania i nasilania się działań niepożądanych. Efektywność cytostatyków zależy od typu nowotworu – czasem wyleczenie jest mało prawdopodobne. Wówczas chemioterapię stosuje się w celu zmniejszenia dolegliwości i objawów guza oraz przedłużenia życia pacjenta.

Czytaj też: Chemioterapia - w jaki sposób niszczy nowotwór?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA