Kiedy osłabienie i chudnięcie oznaczają raka?

Utrata masy ciała u osoby starszej jest niewątpliwie niepokojącym symptomem – szczególnie, gdy towarzyszy jej przewlekłe zmęczenie oraz brak apetytu. Mogą być one zarówno zwykłymi objawami starości, ale także sygnałami nowotworu.
/ 15.09.2010 10:27

Co powoduje brak apetytu?

Starzenie się organizmu pociąga za sobą zmian w jego funkcjonowaniu, które sprzyjają niedożywieniu, mimo iż zapotrzebowanie kaloryczne osoby starszej jest mniejsze niż u osób w sile wieku (ze względu na mniejszą aktywność i wolniejszy metabolizm).

Apetyt ulega pogorszeniu, podobnie jak zmysł smaku i powonienia. W układzie pokarmowym spada kwaśność soku żołądkowego i ilość enzymów trawiennych, osłabieniu ulegają ruchy jelit, a powierzchnia wchłaniania się zmniejsza. To wszystko powoduje, że u starszej osoby składniki odżywcze z diety są gorzej wykorzystywane.

Zobacz też: Jak umilić seniorowi posiłek?

Inne powody chudnięcia

Po 60. roku życia znacznie częściej mamy również do czynienia z występowaniem dolegliwości brzusznych, m.in. niestrawności, biegunek, zaparć lub zgagi. Ze względu na słabszą odporność, częściej dochodzi do infekcji, które wiążą się z utratą apetytu i zwiększonym zapotrzebowaniem na kalorie. Większość osób w tym wieku cierpi także na przynajmniej jedną chorobę przewlekłą, a niejednokrotnie więcej, które nierzadko upośledzają stan odżywienia.

Częstsze są także pobyty w szpitalu, gdzie mało atrakcyjne posiłki oraz konieczność pozostawania na czczo przed badaniami lub operacją dokłada się do wpływu samej choroby. U osób starszych zauważa się zmniejszenie rezerw i odporności na czynniki stresogenne, co u niektórych przybiera formę zespołu słabości (ang. frailty), a jego objawami są m.in. wyniszczenie, zmęczenie i pogorszenie funkcjonowania.

Kiedy spadek wagi staje się niebezpieczny?

Oprócz czynników związanych ze starzeniem się oraz sytuacją życiową seniora, jest wiele przyczyn chudnięcia, a niektóre z nich mogą być poważne.

Niedożywienie występuje m.in. u 80% pacjentów z zapalnymi chorobami jelit, u połowy z chorobami płuc i nawet u 85% osób chorych na nowotwór złośliwy.

Często chudnięcie jest pierwszym i przez długi czas jedynym (uchwytnym) objawem nowotworu. Dlatego niezamierzony spadek wagi o więcej niż 10% w ciągu 6 miesięcy powinien skłaniać do wizyty u lekarza. 

Jak działa nowotwór?

Powodów, dla których dochodzi do chudnięcia w przebiegu choroby nowotworowej jest kilka. Nowotwór wytwarza substancje, zwane potocznie toksynami nowotworowymi, które działają wyniszczająco na pacjenta. Podobny wpływ ma pobudzony układ odpornościowy.

Ponadto dochodzi do zaburzeń w metabolizmie oraz gospodarce hormonalnej organizmu. Do tego dołączają się problemy związane z lokalizacją nowotworu (np. z połykaniem w raku przełyku, ucisk lub zwężenie światła przewodu pokarmowego w nowotworach żołądka, jelita czy trzustki ) oraz wpływ objawów, takich jak nudności i wymioty, wczesne uczucie sytości czy biegunka. Ze względu na częste współistnienie wyniszczenia nowotworowego z brakiem apetytu oraz narastającym zmęczeniem określa się to wspólnie jako zespół anoreksja-kacheksja-astenia. 

Zobacz też: Co warto wiedzieć o raku prostaty?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA