Objawy raka płuca
Objawy raka płuca są mało charakterystyczne i początkowo mogą zostać pomylone z przeziębieniem – są to: chrypka, kaszel (zwłaszcza w godzinach porannych), duszności, świszczący oddech, ogólne osłabienie, brak apetytu oraz zmiana charakteru kaszlu u osób palących. Podejrzliwość winny wzbudzić także: kłucie w klatce piersiowej, nawracające zapalenie oskrzeli i krwioplucie. Charakterystyczną cechą tych zjawisk jest ich ustawanie i nawracanie w czasie.
Kto choruje na raka płuca?
Według danych statystycznych z 2013 roku nowotwory złośliwe płuc stanowią 14% wszystkich nowotworów w Polsce (19% u mężczyzn i 9% u kobiet).
Głównym czynnikiem predysponującym do zachorowania na raka płuca jest palenie papierosów.
Rak płuc pojawia się zazwyczaj u osób powyżej 28. roku życia, najczęściej diagnozuje się go jednak w grupie wiekowej między 40. a 80. rokiem życia. Największe ryzyko zachorowania pojawia się u osób po 65. roku życia.
Diagnozowanie raka płuc
Lekarz rodzinny, do którego trafia pacjent, zbiera wywiad, osłuchuje, ocenia ryzyko rozwoju choroby nowotworowej i kieruje na RTG klatki piersiowej – jeśli wyniki badania są nieprawidłowe, chory kierowany jest do pulmonologa. Specjalista diagnozuje pacjenta i podejmuje decyzję, czy pacjent powinien mieć powtórzone badanie rentgenowskie, czy należy niezwłocznie wykonać tomografię komputerową klatki piersiowej (CT). W przypadku, gdy wyniki badań sugerują zmiany nowotworowe, pacjent kierowany jest do poradni torakochirurgicznej.
Pamiętajmy, że nie każda zmiana w obrębie płuc jednoznacznie wskazuje na pojawienie się zmian nowotworowych – każdą jednak trzeba przebadać. Sukces leczenia raka płuc zależy w dużej mierze od tego, jak wcześnie nowotwór zostanie rozpoznany.
Na pierwszą wizytę u takochirurga pacjent powinien zabrać ze sobą:
- historię choroby,
- wyniki badań opisowych wraz z ich opisami.
W poradni wykonuje się u chorego morfologię, testy czynności płuc (gazometria i spirometria), EKG, testy wysiłkowe (6-minutowy test marszu lub test schodów), echo serca oraz bardziej zaawansowane techniki diagnostyczne, m.in. tomografię pozytonową (PET-CT) pozwalającą na wstępne określenie typu zmiany – zmiana łagodna czy złośliwa.
Pacjent przechodzi także bronchoskopię – zabieg polegający na wprowadzeniu aparatu (bronchofiberoskopu) do wnętrza tchawicy i oskrzeli. Dzięki temu możliwa jest ocena strun głosowych, tchawicy, oskrzeli i ich rozgałęzień w płucach. Aparatura ta umożliwia również pobranie wycinka tkanki do badania histopatologicznego. Bronchoskopia wraz z ultrasonografią (EBUS) dają możliwość oceny zmian poza światłem oskrzeli i pobrania materiału do badania histopatologicznego m.in. węzłów chłonnych śródpiersia bez konieczności otwierania klatki piersiowej. Daje to możliwość weryfikacji histopatologicznej zmiany, oceny zasięgu, zaawansowania procesu.
Wyniki przeprowadzonych badań i testów stanowią podstawę do oceny zmiany onkologicznej. W zależności od diagnozy wdrażana ścieżka leczenia jest różna.
Zobacz też: Jakie są objawy raka płuca?
Leczenie raka płuca
W przypadku rozpoznania drobnokomórkowego raka płuca (stanowiącego ok. 20% przypadków), podstawą jest leczenie radio/chemioterapią prowadzone przez onkologa. Jeśli u pacjenta rozpoznano raka niedrobnokomórkowego (m.in. płaskonabłonkowego, gruczołowego lub wielokomórkowego), w zależności od stopnia zaawansowania główną formą leczenia radykalnego jest leczenie chirurgiczne. Przed zabiegiem prowadzona jest rehabilitacja oddechowa, która w okresie pooperacyjnym ma mu pomóc w oddychaniu torem przeponowym. Konieczna jest konsultacja oraz kwalifikacja anestezjologiczna do znieczulenia.
W dniu poprzedzającym operację ma miejsce bezpośrednie przygotowanie, czyli prysznic odkażający i golenie torsu.
W dniu operacji chory otrzymuje premedykację, następnie przewieziony jest na blok. Operacje odbywają się planowo i trwają kilka godzin. Podstawowym zakresem leczenia radykalnego jest lobektomia (usunięcie płata płuca) wraz z węzłami chłonnymi śródpiersia i wnęk. W zależności od stopnia zaawansowania, lokalizacji guza wykonuję się również bilobektomię (dwa płaty płuca prawego), pneumonektomię (usunięcie całego płuca). Średni czas pobytu w szpitalu po operacji wynosi ok. 5-7 dni. Rehabilitacja ruchowo-oddechowa trwa ok. 4 tygodni.
Niekiedy samo postępowanie operacyjne jest niewystarczające. Wówczas z powodu zaawansowania procesu nowotworowego może być konieczne leczenie uzupełniające radio/chemioterapia.
Jeśli u chorego w toku badań diagnostycznych nie potwierdzono nowotworu, natomiast rozpoznano zmiany zapalne, konieczne jest dalsza ścisła kontrola pulmonologiczna (wykonanie kontrolnych badań obrazowych). Niekiedy zmiany w płucach są wynikiem przebytego procesu gruźliczego i wymagają dalszej obserwacji.
W przypadku podejrzenia zmian niezłośliwych, torbieli płuc/śródpiersia, konieczne czasem jest leczenie operacyjne.
W leczeniu raka płuca, bez względu na ścieżkę obraną przez specjalistę, bardzo ważne jest wsparcie psychologiczne. Dlatego osoby borykające się z chorobami nowotworowymi powinny pozostawać pod opieką psychoonkologa, który pomaga przejść pacjentowi i jego rodzinie trudny okres diagnozy i leczenia raka płuca.
Kolejnym ważnym aspektem leczenia onkologicznego jest odpowiednie zbilansowane odżywianie. W tym celu dietetyk przeprowadza serię testów i analiz pozwalających ustalić zawartość wody, tłuszczu, masy mięśniowej w organizmie chorego. Następnie przeprowadzane są badania ustalające zużycie tlenu i ilości wydychanego dwutlenku węgla. Na tej podstawie określa się, ile energii zużywa pacjent i jakie jest jego zapotrzebowanie kaloryczne. Te informacje pozwalają na stworzenie jadłospisu odpowiedniego dla chorego podczas terapii onkologicznej.
Zobacz też: Czym jest patomorfologia w raku płuca? [video]
Konsultacja merytoryczna: Polska Grupa Raka Płuca.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!