Rak i zakrzepica – dlaczego często są ze sobą związane?

Zakrzepica żylna jest częstym i groźnym powikłaniem u pacjentów z rakiem, szczególnie u kobiet. Dlaczego?
/ 25.02.2015 10:51

lekarz

fot. Fotolia

Czym jest zakrzepica?

Zakrzepica jest chorobą polegającą na formowaniu się w obrębie naczynia krwionośnego skrzepu złożonego z płytek i fibryny. Choroba zakrzepowo-zatorowa żył (VTE od ang. venous thromboembolism) ma miejsce, kiedy oderwany skrzep przemieszcza się wraz z krwią.

Choroba zakrzepowo-zatorowa żył (VTE)  jest trzecią najpoważniejszą chorobą obiegu krwionośnego, po chorobie niedokrwiennej serca i udarze.

Najczęściej występujące typy VTE to:

  • zakrzepica żył głębokich (DVT), gdzie skrzepy powstają w głębokich żyłach nóg,
  • zatorowość płucna (PE), gdzie skrzep przemieszcza się do płuc,
  • zakrzepica żylna jako powikłanie po wszczepieniu centralnego cewnika żylnego (CCŻ).

Rak i zakrzepica żylna

  • Zakrzepica żylna jest częstym i groźnym powikłaniem u pacjentów z rakiem. Co więcej, VTE jest drugą główną przyczyną śmierci u pacjentów z tej grupy.
  • Lekarze zaniżają diagnozy VTE u pacjentów z rakiem; podczas autopsji u 50% zmarłych pacjentów z rakiem stwierdza się VTE, podczas gdy jest ona diagnozowana u zaledwie 4-20%.
  • Na wzrost ryzyka występowania VTE u pacjentów z rakiem może wpływać wiele czynników, np. rodzaj nowotworu złośliwego, stadium zaawansowania choroby, zabiegi chirurgiczne, chemioterapia, hospitalizacja, wkłucie centralne.
  • Nie dość, że rak jako taki niesie ze sobą ryzyko powikłań zakrzepowych, również chemioterapia jest ściśle związana z VTE. Uważa się, iż rak podnosi ryzyko choroby zakrzepowej żył 4,1-krotnie, zaś chemioterapia 6,5-krotnie.

Zobacz też: Badania krwi - vademecum

Rak i kobiety

W roku 2012 na całym świecie odnotowano 6,7 miliona zachorowań na raka, 3,6 zgonów z powodu raka oraz 17,2 kobiet żyjących z rakiem (pięć lat od diagnozy).

Rak piersi jest najczęstszym typem nowotworu złośliwego u kobiet na świecie i drugim pod względem występowania wszystkich typów raka w skali globalnej. Jest to główna przyczyna śmierci kobiet chorych na raka w słabo rozwiniętych regionach i druga po raku płuc najczęstsza przyczyna zgonu na raka na obszarach rozwiniętych.

Kobiety na całym świecie często zapadają także na nowotwory narządów kobiecych, w tym na raka szyjki macicy, macicy i jajników. Masowość tej choroby narasta jako konsekwencja zwiększającej się populacji ludzi starszych, wśród których przeważają kobiety.

Ponadto kobiety na całym świecie coraz częściej piastują eksponowane stanowiska w rządzie i biznesie. Z uwagi na wzrost aktywności kobiet w sferze społecznej, edukacyjnej, ekonomicznej  oraz politycznej, niezbędne jest zwrócenie uwagi na temat zdrowia kobiet oraz skuteczne podejście do wzmocnienia struktury całego systemu zdrowotnego.  

Zakrzepica żylna u kobiet z rakiem:  kluczowe fakty i niezaspokojone potrzeby

Podczas analiz wieloczynnikowych ponad miliona pacjentów chorych na raka  wykazano, że płeć żeńska została uznana za niezależny czynnik ryzyka związany z VTE.

Ryzyko to zwiększać może ponadto ciąża i terapie hormonalne (HT), w tym środki antykoncepcyjne, terapie hormonalne w okresie menopauzy oraz selektywne modulatory receptora estrogenowego. Na przykład chemioterapia w połączeniu z tamoxifenem (SERM) zwiększa ryzyko VTE  w porównaniu z samą chemioterapią około 4-krotnie. Ustalono, iż profilaktyka VTE stosowana jest zbyt rzadko podczas zabiegów chirurgicznych u kobiet z nowotworem narządów kobiecych.Częstość występowania VTE w ciągu 30 dni od zabiegu spadła z 2,7% do 0,6% po wprowadzeniu wytycznych w zakresie profilaktyki.

Niestety niewielu lekarzy wydaje się mieć świadomość podwyższonego ryzyka zakrzepicy żylnej u pacjentek z rakiem. Właściwa profilaktyka i leczenie, jak również kontrola nad zdiagnozowanym VTE  u kobiet z rakiem, jest możliwa poprzez optymalne stosowanie heparyn drobnocząsteczkowych, niefrakcjonowanych lub fondaparinuxu, zgodnie z zaleceniami międzynarodowych wytycznych z roku 2013.

Zobacz też: Zakrzepica – co powinniśmy wiedzieć o tej chorobie?

Źródło: materiały prasowe Be Communications/mn

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA